نمودارها در تحلیل تکنیکی

برگرفته از کتاب Technical Analysis نوشته Thomas Mayers
ترجمه فرهاد مقدم سلیمی

نمودار‎ها در تحلیل تکنیکی

همان‌طور که در درس اول گفتیم، تکنسین‎ها (تحلیل‌گران تکنیکی) معتقدند که قیمت اوراق بهادار، به‎صورت اتفاقی حرکت نمی‎کند، بلکه «رابطه‎ای»[۱] کاملاً نزدیک بین حرکت سهام در گذشته‌‌ و آنچه ‌که در آینده اتفاق خواهد افتاد، وجود دارد. هدف تکنسین‎ها، یافتن این «رابطه» است تا بتوانند به کمک آن، حرکت سهام را در بازار سرمایه با دقت خوبی پیش‎بینی نمایند.

اساسی‎ترین ابزاری که تکنسین‌ها برای این‎کار نیاز دارند «تصویر»[۲] یا « نمودار»[۳] است که حرکت سهام را نشان می‎دهد. در ادامه درس با این ابزار آشنا خواهیم شد.

انواع نمودار

تکنسین‎ها بسته به شرایط مختلف و علائق خود، از چهار نوع نمودار قیمت استفاده می‎کنند که عبارتند از:

۱- « نمودار میله‎ای» [۴]
۲- « نمودار خطی» [۵]
۳- « نمودار نقطه و رقم» [۶]
۴- « نمودار شمعی ژاپنی» [۷]

نمودارهای میله‎ای، معمول‎ترین و رایجترین نمودارهایی هستند که تکنسین‎ها به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌دهند. در نمودار میله‎ای، یک خط عمودی وجود دارد که از پایین‎ترین قیمت تا بالاترین قیمت سهام در یک دوره زمانی مشخص، رسم می‎گردد. خط افقی در سمت راست این خط عمودی، قیمت بسته شدن سهام را نشان می‎دهد.

برخی تکنسین‎ها معتقدند که قیمت بسته شدن یا «اختتام»[۸] (قیمتی که سهام در پایان معاملات تالار بورس با آن بسته می‎شود) مهمترین قیمت در «روند معاملات»[۹] است و بنابراین، صرفاً قیمت بسته شدن یا اختتام را رسم می‎کنند. این نمودار، «نموداری خطی»[۱۰] خواهد بود که در دستگاه مختصات، با محور افقی زمان و محور عمودی قیمت، مشخص می‎گردد.

در شکل های ۱ تا ۴ نمونه‎ای از هر یک از نمودارهای یاد شده را مشاهده می‎نمایید.

سومین نوع نمودار، نمودار نقطه و رقم است که درمورد آن در درس ۱۷ به تفصیل خواهیم گفت. در این مرحله صرفاً توجه داشته باشید که این نمودار نیز همان اطلاعات قیمتی را نشان می‎دهد که نمودارهای میله‎ای و خطی نشان می‌دهند، اما اطلاعات در نمودار نقطه و رقم بسیار فشرده و خلاصه است. در نمودار نقطه و رقم، اگر تغییر قیمت مثبت باشد، با X و اگر منفی باشد، با O نمایش می‎دهیم. هر X یا O مربعی را روی نمودار اشغال می‎کند و تغییر قیمت را به‎اندازه معینی نشان می‎دهد.

آخرین نوع نمودار، نمودار شمعی ژاپنی است. همانطور که در شکل مربوطه (شکل ۴) ملاحظه می‎شود، شبیه شمع و فتیله‎اش است. در هر دوره زمانی، قیمت باز شدن یا «افتتاح»[۱۱]، «بالا»[۱۲]، «پایین»[۱۳] و بسته شدن یا «اختتام» به‎گونه‎ای رسم می‎شوند که اطلاعات مربوط به سهام را منعکس نمایند. درمورد این نوع نمودار، در درس ۱۸ به‎طور مشروح صحبت خواهیم کرد. 

صرف‎نظر از نوع نمودار مورد استفاده، طول فاصله زمانی مورد مطالعه، بسته به علائق شخصی تحلیلگر تکنیکی به سه نوع «کوتاه مدت»[۱۴]، «میان مدت»[۱۵] و «بلند مدت»[۱۶] تقسیم می‎گردد. اگرچه تعریف قابل قبول همگانی درمورد این فواصل زمانی وجود ندارد،‌اما معمولاً کوتاه مدت یک ماه، میان مدت سه تا شش ماه و بلند مدت به‎ فاصله زمانی شش تا ۱۲ ماه اطلاق می‎گردد[۱۷].

اغلب تکنسین‎ها برای پیش‎بینی روندهای کوتاه مدت حرکت قیمت سهم‎ها، از نمودارهای «روزانه»[۱۸] یا «ساعتی»[۱۹]، برای پیش‎بینی روندهای میان مدت از نمودارهای «هفتگی»[۲۰] و برای مطالعه حرکت سهام در بلند مدت، از نمودارهای «ماهانه»[۲۱] و «سالانه»[۲۲] استفاده می‎کنند. شکلهای ۵ و ۶ و ۷ به ترتیب نمودارهای سهم «گروه صنعتی سدید» را به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه نشان می‌دهند.

همان‌طور که گفته شد، نمودارهای میله‎ای رایج‎ترین نمودارهایی هستند که به‎طور گسترده‎ای توسط تکنسین‎ها مورد استفاده قرار می‎گیرند. در اینجا نگاهی دقیق‎تر به این نوع نمودار می‌اندازیم.

[۱] Relationship

[۲] Picture

[۳] Chart

[۴] Bar Chart

[۵] Line Chart

[۶] Point and Figure Chart

[۷] Japanese Candlestick Chart

[۸] Closing Price (قیمت بسته شدن یا اختتام)

[۹] Treading Day

[۱۰]Linear

[۱۱]Open (Opening Price)

[۱۲] High (بالاترین قیمت سهم در روز)

[۱۳] Low ( پایین ترین قیمت سهم در روز)

[۱۴] Short – term

[۱۵] Intermediate- term

[۱۶] Long – term

[۱۷] البته در این مورد نظرات مختلف هستند و ما معروف‎ترین قول را درنظر گرفتیم.

[۱۸] Daily

[۱۹]Hourly

[۲۰] Weekly

[۲۱] Monthly

[۲۲] Yearly