بورس آتی کالا
انقلاب مالی
ساختارمالی دنیا از سا ل ۱۹۷۱ میلادی دستخوش آشوب و بی نظمی شد واین بی نظمی در تمام دهه ی هفتاد ادامه داشت. ثبات مالی نسبی یی که پس از جنگ جهانی دوم توسط سران قوای متفقین به وجود آمد به تغییر چشمگیر نرخهای ارزونرخهای بهره وازکار افتادن عدم قطعیت اقتصادی[۱] – ریسکهای مالی یی که پیش از دهه ی هفتاد تحت کنترل نسبی بودند – منجر شد.
روابط نرخ ارز قسمت اعظم مشکل را تشکیل می داد. همایش سران متفقین در کنفرانس «برتون وودز»[۲] در سا ل ۱۹۴۴ منجر به پیدایش موافقت نامه ی عمومی تعرفه و تجارت[۳]، صندوق بین المللی پول[۴] ، بانک جهانی و مهم تر از همه ، سیستمی از نرخهای ثابت ارز برای محک پولهای رایج جهان شد. با این حال سیستم نرخ ثابت ارز که در برتون وودز پایه گذاری شد، نتوانست نرخهای متغیر رشد و تورمی را که کشورهای مختلف تجربه می کردند در محاسبات خود ملحوظ کند. نرخهای ارز پایا و ساکن به راحتی نمی توانستند بر یک چشم انداز بین المللی پویا و در حا ل حرکت حکم برانند.
در پاسخ به تغییرات نسبی ِ اقتصاد های پس از جنگ ، توافق «اسمیت سونین»[۵] در سا ل ۱۹۷۱ میلادی از قیمت دلار کاست ولی قیمت دیگر ارزهای اصلی را افزایش داد. از همه مهمتر اینکه موافقت نامه ی اسمیت سونین انعطاف پذیری نرخ ارز را افزایش داد تا پولهای رایج بتوانند در محدوده ی تجویز شده خود شناور بمانند. اما دیگر، کار از کار گذشته بود. بدون نقطه ی مرجع ثابتی که برتون وودز فراهم نموده بود و با تغییر مداوم در روابط اقتصادی، سیستم ، دیگر قابل نگهداری نبود. در سال ۱۹۷۳ ، دلار دوباره ده درصد تنزل قیمت داد و ارزهای عمده دچار نوسان های بزرگ شدند.
ریسک نرخ ارز که با روشهای معینی تقریباً به مدت سه دهه مهار شده بود ، حالا می توانست خوش حساب ترین بنگاه های تجارتی را نیز ور شکست نماید. تحت مفاد قرارداد برتون وودز ، وارد کنندگان می دانستند که در قبال دریافت کالا، پول رایج مملکت خودشان را خواهند داد و صادر کنندگان نیز می دانستند که چه مقدار پول دریافت خواهند کرد. فروپاشی سیستم، مفهوم جدیدی را به نام «عدم قطعیت» معرفی کرد. بی ثباتی نرخ ارز نشان داد که هیچ قیمتی در صادرات و واردات ِ آینده نمی تواند قطعی باشد.
عدم قطعیت حتی تا این مرحله نیز اکتفا نکرد. علاوه بر تغییرات چشمگیر در نرخ ارز بین المللی ، سیاست پولی ایالات متحده در همان زمان دستخوش تغییرا ت بنیادی در جهت گیری شد . از سا ل ۱۹۴۲ تا سا ل ۱۹۷۹ ، فدرال رزرو ایالات متحده [۶] با دادن اجازه ی نوسان به نرخهای بهره و حذف نوسانهای عمده، موفقیت سیاست پولی خود را در برابر محکهای نرخ بهره[۷] سنجید. اما در سا ل ۱۹۷۹ وزارت خزانه داری آمریکا ، که درآن موقع ریاستش با « پل ولکر»[۸] بود تغییری بنیادی را در سیاست خود آغاز نمود. خزانه داری آمریکا در شروع کار به جای نرخ بهره ،عرضه ی پول را هدف قرار داد. نرخهای بهره با رها شدن از قید نظارت خزانه داری این امکان را یافتند تا به طور چشمگیری نوسان کنند؛ و همین کار را هم کردند.
افزایش قرض دولت ایالات متحده در همان زمان ، بر مشکلاتی که بی ثباتی نرخ بهره بوجود آورده بود اضافه شد. از سا ل ۱۹۷۰ تا سا ل ۱۹۸۰ قرض دولت به طور متوسط سالانه ۹ درصد افزایش یافت و از ۹/۳۸۰ به ۱/۹۰۹ میلیارد دلار رسید. مقروض شدن بیشتر به معنی واگذاری بیشترو بیشتر اوراق بهادار دولتی به سرمایه گزاران بود – سرمایه گزارانی که اینک با نرخ بهره ای بی ثبات روبرو شده بودند که قبلاً برایشان آشنا نبود.
ریسک نگهداری اوراق قرضه[۹] ، که به طور سنتی سرمایه گذاری «امن» نامیده می شد، بالا رفت.
بی ثباتی در نرخهای ارز و بهره در عوامل تولید کالا و به تمام زوایای اقتصاد جهان راه یافت. بالاتر از این، تحریم نفتی اوپک، که در جریان جنگ اعراب و اسرائیل در سا ل ۱۹۷۳ بوقوع پیوست، تمام قیمت ها را به طور شایان توجهی بالا برد و تولید محصولات نفتی را بسیار سریع کاهش داده به طور اساسی به فشارهای تورمی که دهه ی هفتاد را متمایز ساختند کمک کرد. مدیریت این ریسکهای مالی یک عامل اساسی برای موفقیت هر بنگاه اقتصادی گردید. دیگر، دنیای مالی یک محیط باثبا ت که در آن نظارت دولت بر نرخهای ارز و بهره ، ریسک را به کمترین مقدار ممکن می رساند نبود. بانکهای مرکزی میتوانستند خود را با چنین ریسکهایی در مدت زمان نسبتاً طولانی تطبیق دهند؛ اما، شرکتهای خصوصی نه.
کسبه در این بازار های ما لی که بنحو شایان توجهی در معرض ریسکهای جدید– ریسکهایی که به نحو بارزی از بازارهای پیشین متفاوت بودند– قرار گرفته بودند، مانند خریداران و فروشندگان غله در شیکاگوی قدیم احتیاج به کمک در مدیریت ریسک[۱۰] داشتند واز آنجا که آنها هنوز معاملات سلف را نداشتند ، باید اختراعش می کردند.
[۱] economic uncertainty
[۲] Bretton Woods : شهری در ایالت نیو همپشایر امریکا در منتهی الیه شمال شرقی این کشور که کنفرانس مالی معروفی از ۱ تا ۲۲ ژولای سا ل ۱۹۴۴ توسط سران قوای متفق در آن تشکیل شد.
[۳] General Agreement on Tariffs and Trade
[۴] International Monetary Fund
[۵] Smithsonian Agreement: توافقی که در۱۷ و ۱۸ دسامبر ۱۹۷۱ در موسسه ی اسمیت سونین واقع در واشنگتن دی سی بین نمایندگان کشورهای گروه ده حاصل شد.
[۶] U.S Federal Reserve: سیستمی که به موجب آن ایالات متحده علیرغم داشتن ایالات مستقل دارای نظام پولی و بانک فدرال رزرو واحد است.
[۷] Interest rate benchmarks
[۸] Paul Volker
[۹] bonds
[۱۰] risk management