نمودار میله ای در تحلیل تکنیکی

برگرفته از کتاب Technical Analysis
ترجمه فرهاد مقدم سلیمی

نمودار میله‎ای

رسم نمودار میله‎ای همان‌طور که در شکل ۸ نشان داده شده، بسیار راحت است. محور عمودی به قیمتها اختصاص دارد (با مقیاس مربوط به خود) و محور افقی، زمان است که می‎تواند ساعتی، روزانه، هفتگی و غیره باشد. برای هر دوره زمانی، قیمت بالا، پایین ‌و اختتام (بسته شدن) رسم می‎گردد. قیمت افتتاح (باز شدن) معمولاً در نمودارهای «کالا»[۱] کاربرد دارد، با این‌ حال استفاده از آن در نمودار «سهام» غیرمعمول نیست. خطی عمودی، این قیمتها را به‎هم متصل می‌کند. «تیک‎»[۲]های افقی به سمت چپ و راست نیز به‎ترتیب، قیمتهای باز شدن و بسته شدن سهام را نشان می‎دهند.

مثال ۱: سهام پتروشیمی اراک در تاریخ ۲۶/۱/۸۳ مشخصات زیر را داشت:

۱- قیمت باز شدن (قیمت بسته شدن روز قبل سهم): ۶۵۴۰ ریال
۲- قیمت پایین (پایین‎ترین قیمت در روز): ۶۳۵۴ ریال
۳- قیمت بالا (بالاترین قیمت در روز): ۶۸۶۷ ریال
۴- قیمت بسته شدن (روز جاری): ۶۶۸۴ ریال

بنابراین، نمودار میله‎ای به‎صورت شکل ۸ در می‌آید:

نمودارها از هر نوعی که باشند، به سه صورت باید قابل دسترس باشند. روزانه، هفتگی و ماهیانه.

نمودار ماهیانه، روند کلی سهام را در بلند مدت نشان می‎دهد. نمودار هفتگی، روند میان مدت و نمودار روزانه، روند کوتاه مدت سهام را نشان می‌دهد. بسیاری از تکنسین‎ها ابتدا روند بلند مدت و میان مدت را درنظر می‎گیرند و در کنار آن، از خرید و فروشهای کوتاه مدت، سودهای کلان عاید خود می‎سازند. توجه کنید که حتی اگر سهامی در بلند مدت روند نزولی داشته باشد نیز می‎تواند در معاملات کوتاه مدت و نوسانگیری، سودآور باشد.

هرگاه دیدید که حجم روزانه یک سهم، به نحو مشخصی بالا رفت و نمودار حجم، هرمی شد، این سهم را برای بلند مدت در پرتفوی خود قرار دهید. زیرا حجم بالا، نشانه «برگشت کلیدی» است و برگشت‎های کلیدی معمولاً به‎سمت بالا هستند. برای تشخیص صعودی یا نزولی بودن یک برگشت کلیدی کافی است به قیمت سهم پس از تشکیل آرایش دقت کرد. اگر قیمت صعود کرد برگشت صعودی و اگر نزول کرد برگشت نزولی است.

مقیاسهای حسابی و لگاریتمی[۱]

در نمودار میله‎ای، محور افقی (محور x ها) زمان و محور عمودی (محور yها) قیمت است. بنابراین، در هر نمودار،‌ خط افقی نمایشگر زمان و خط عمودی نمایشگر قیمت است[۲]. مقیاس محور عمودی محور قیمت می‎تواند به‎صورت حسابی یا لگاریتمی درنظر گرفته شود. اما فرق بین این دو مقیاس چیست؟ کدامیک بهتر است؟

فرق بین مقیاس حسابی و لگاریتمی به زبان ساده این است که در مقیاس حسابی، فاصله بین دو واحد قیمت در طول محور ثابت است. یعنی فاصله بین قیمت ۱۰ تا ۲۰، همان فاصله بین ۲۰ تا ۳۰ است و الی آخر. اما در مقیاس لگاریتمی، فاصله بین دو واحد قیمت، براساس نسبت آن دو، تغییر می‎کند. برای مثال فاصله ۱۰ تا ۲۰ با فاصله بین ۲۰ تا ۳۰ متفاوت است. در اولی، افزایش ۱۰۰ درصد و در دومی، ۵۰ درصد است. اما فاصله ۱۰ تا ۲۰ با فاصله ۲۰ تا ۴۰ مساوی است، چون در هر دو، افزایش ۱۰۰ درصد است.

حجم[۳]

حجم معاملات (تعداد سهام معامله شده)‌برای هر دوره زمانی، معمولاً در پایین نمودار قیمت نمایش داده می‎شود. حجم معاملات در هر دوره (روز، هفته، ماه و غیره) به‎صورت میله‎های عمودی در پایین نمودار قیمت نشان داده می‎شود.

هرقدر طول میله‎ حجم بیشتر باشد، حجم معاملات در آن زمان بیشتر بوده است. نمودار قیمت به همراه حجم معاملات سهام شرکت«توسعه صنایع بهشهر» در شکل ۱۲ نمایش داده شده است. درباره اهمیت حجم در تحلیل تکنیکی در دروس بعدی صحبت خواهیم کرد.

تهیه و تنظیم نمودار

تهیه نمودار به‎صورت دستی، کاری وقت‎گیر و طاقت فرساست، به‌خصوص اگر حجم داده‎ها زیاد باشد، عملی غیرممکن به‎نظر می‎رسد. بنابراین، استفاده از تکنولوژی نوین و کامپیوتر بهترین کاراست. [۴]

[۱] Logarithmic and Arithmatic

[۲] فرض را بر این گذاشته‎ایم که شما دوست گرامی، با مفاهیم ریاضی دبیرستانی آشنا هستید.

[۳]Volume

[۴] نرم افزارهای منطبق با بورس اوراق بهادار تهران – هم تکنیکی و هم بنیادی – در حال حاضر در بازار موجود هستند و امکان رسم نمودارها و نماگرهای تکنیکی در آنها فراهم آمده است. هم چنین از نرم افزارهای خارجی هر کدام که امکان وارد کردن داده ها به صورت متنی را دارند – از جمله Metastock و Amibroker– قابل استفاده می باشند.

[۱]Commodity

[۲]Tic